Hallo engel Anna... met Astrid

Volgens mij ben ik best een spiritueel mens, maar die spiritualiteit laat zich niet echt vangen in een Boek, een Kerk of een Religie. Simpelweg omdat ik er niet mee ben opgegroeid. Dan moeten er andere wegen je pad kruisen om die deuren te openen. Zo had ik ooit een vriendje uit een 'Christelijk nest'. Uit nieuwsgierigheid ben ik eens begonnen in de Bijbel, hoofdstuk 1. Dat was niet echt de weg om vriendschap te sluiten met God, zo leerde ik al snel. Later heb ik als muzikant in vele kerken gespeeld, ook tijdens de nachtmissen met Kerstmis. Maar dan was ik in de eerste plaats aan het werk, wat weinig ruimte bood voor het openen van een lijntje naar boven.

Dat ik mijn spirituele lijntje op een ander vlak heb ontwikkeld heeft ook te maken met het feit dat ik altijd iets benauwends voel als het om het leven volgens 'Gods woord' gaat. Alles lijkt daarin zo duidelijk Goed of Fout, terwijl er tegelijkertijd wordt gestrooid met ontelbare interpretaties. En dat is voor iemand als ik, die bij alles zich vooral afvraagt 'maar wat voel ik, wat denk ik, wat wil ik', best wel lastig om te rijmen. Want was God niet in de eerste plaats Liefde? Hoe zit het dan met de liefde voor jezelf en de keuzes die je maakt in je leven?

Dus wat doe je als je die andere Grote Religie toch een beetje wilt begrijpen? Nou, dan volg je gewoon de raad op van een lieve vriendin die je een oud beduimeld boekje in de handen duwt en zegt: "Dit is wat God is voor mij. Lees zelf maar." En dan huppelt daar ineens Anna je leven binnen, een 5-jarig verwaarloosd meisje uit een Londense achterbuurt. Ze wordt gevonden door een 19-jarige havenarbeider en ze laten elkaar daarna niet meer los. Logisch, want Anna is een hartendief. Met haar stralende ogen, haar lach, haar dansende haar, maar vooral haar onaflatende nieuwsgierigheid naar de grote dingen in het leven. En Anna heeft een heel bijzondere band met Meneer God.

Het wonderlijke is dat Anna niet alleen als een nieuwsgierig kind veel vragen stelt, dat deed en doe ik ook. Nee, Anna komt ook met oplossingen en verklaringen. En zeker niet de minste. Anna is een filosoof, een dichter, een wiskundige, een theoloog, een natuurkundige. Maar Anna is voor mij vooral een engel. Anna legt uit waarom je niet naar de kerk hoeft te gaan om God in jezelf te vinden, waarom God het licht is, waarom God geen achterkant heeft en waarom het voor die meneer God zo belangrijk is dat je jezelf bent. Dat je bent. En dat alles in je binnenste zit. Kijk, daarmee geeft Anna mij wel even een mooie klik met m'n eigen religie. Zoals zij het ziet valt die God van haar nog reuze mee.

Dat je al vanaf het begin weet dat deze Anna werkelijk heeft bestaan en nog geen acht jaar mocht worden, maakt het boek des te aangrijpender. Dit was werkelijk een heel bijzonder meisje, die die meneer God even voor ons op aarde zette om daarna weer snel gezellig tot zich te nemen in zijn hemel. Gelukkig wist Anna dat ook.

Eén van de mooiste passages beschrijft hoe Anna aan de hand van de muziek die ze van haar maatje Fynn leerde ontdekt dat er eigenlijk helemaal geen verschillende kerken en religies bestaan. En dat er zelfs voor zo'n goddeloze als ik een plekje en bedoeling is in dat geheel van die schepping. En dat die meneer God kennelijk veel van muziek weet stemt me dan wel weer gerust. Heb ik al dat werk in die kerken toch niet helemaal voor niks gedaan...

'Fynn', haar stemmetje kirde van verwondering, 'Fynn, we spelen allemaal hetzelfde akkoord.'
'Dat verbaast me niks', zei ik. 'Waar hebben we 't eigenlijk over?'
'Al die verschillende namen voor de kerken, Fynn.'
'Maar wat heeft dat met akkoorden te maken?', vroeg ik.
'We spelen allemaal hetzelfde akkoord voor meneer God, maar we geven het allemaal verschillende namen'.

Dit was juist zo boeiend als je met Anna praatte. Zij had deze gave om een feit te constateren in één onderwerp, dit feit te lijf te gaan tot ze het grondpatroon erin ontdekte, en dan om zich heen te kijken of ze eenzelfde patroon kon ontdekken in een ander onderwerp. Anna had een diep ontzag voor feiten, maar een feit was niet belangrijk omdat het uniek was maar omdat het van dienst kon zijn bij verschillende onderwerpen. Als Anna ooit een overtuigend bewijs voor atheïsme had gekregen, dan zou ze er net zolang mee rondgesold hebben tot ze een stevige greep op het grondmodel had gekregen, ze zou het van alle kanten hebben bekeken en je dan hebben aangetoond dat die hele redenering een noodzakelijk bestanddeel was van het bestaan van God. Het akkoord van het atheïsme was misschien een vals akkoord en volgens Anna liepen bij deze valse akkoorden dan ook de koude 'rillingen' over je rug, maar uiteindelijk waren het 't-rillingen'.

'Fynn, die namen van die akkoorden', begon ze.
'Wat is daarmee?' vroeg ik.
'De grondtoon kan niet meneer God zijn, omdat wij ze dan niet verschillende namen zouden kunnen geven. Ze zouden dan allemaal hetzelfde heten.'
'Ik geloof dat je daarin gelijk hebt. Maar wat is dan de grondtoon?'
'Ik of jij of Ali. Iedereen, Fynn. Daarom zijn er allemaal verschillende namen. Daarom bestaan er allemaal verschillende Kerken. Dáárom.'

Dat klinkt heel zinnig nietwaar? Wij spelen allemaal hetzelfde akkoord maar we schijnen het niet te weten. Jij zegt dat jouw akkoord in C-groot staat, terwijl ik hetzelfde groepje noten een a-klein akkoord noem. Ik noem mezelf Christen, hoe noem jij jezelf? Ik denk dat meneer God aardig veel van muziek moet afweten, hij kent alle namen van alle akkoorden. Misschien kan het hem niet veel schelen hoe je het noemt, áls je het maar blijft spelen.

Illustratie: Papas
Uit: Hallo meneer God... met Anna / Fynn (Bosch & Keuning)