Scribbles is boos

Gister stond er een klein bericht in de Volkskrant. Schrijvers binnen de Vereniging van Letterkundigen vinden dat het AVI-systeem, waarmee kinderen leren lezen, het leesplezier afremt. Vormtechnische eisen zijn belangrijker geworden dan de kwaliteit van een boek. Het belemmert de creativiteit en leidt tot gekunsteld Nederlands, aldus voorzitter Selma Noort.

In een boek over zwemmen mag het woord 'bad' niet voorkomen omdat het op een d eindigt, die als een t wordt uitgesproken, en 'water' niet omdat het een a met lange aa-klank bevat.

In de onderste AVI-niveaus is de juf altijd boos, want de ij van 'blij' hebben ze nog niet gehad.

Inderdaad! En dat doet me ook denken aan die leuke, eenvoudige boekjes over Jubelientje, die bij een hoog AVI staan, omdat de naam van de hoofdpersoon nog te moeilijk is.

De vereniging pleit er voor om uit te gaan van wat het kind leuk vindt, iets wat bibliotheken volgens mij al sinds jaar en dag doen. Ouders vragen vaak alleen naar een AVI, ongeacht schrijver of inhoud. Dan mis je veel moois. Bibliotheken voeren vaak de discussie of ze de hoge AVI's wel of niet apart moeten zetten, 'want de klant vraagt er toch om'. 

Ik sta pal achter het pleidooi voor leesplezier. Het leesniveau verbetert als je leeskilometers maakt. En die maak je alleen als je leuke boeken leest. Voor het leren lezen en het meten van de technische leesvaardigheid is een systeem als het AVI een goed instrument, op school dus. Helaas komen de 'gekunstelde' voorbeelden juist in die lage niveaus voor, waar regels en kaders toch wel belangrijk zijn. Muziek maken leer je ook noot voor noot en ritme voor ritme.

Maar heb je de basis onder de knie, dan doen die nummers er niet meer toe. Pak wat je leuk lijkt, ontdek, laat je verrassen, lees wat al je vriendjes lezen, ook al is nog te moeilijk voor je, of pak een luisterboek, maar wat je ook doet, have fun! En als je als ouder of leerkracht íets wilt doen om dat lezen te bevorderen, daag je kind dan regelmatig uit om eens een te moeilijk boek te lezen. Door het inspirerend te introduceren bijvoorbeeld. Of lees het samen.

Toevallig sluit dit weer mooi aan bij een interview in dezelfde Leesgoed waarin ook Schrijfgenoten staat. Oude meester Chambers houdt een pleidooi voor het trainen van lezen, zoals je dat vanzelfsprekend ook bij sport en muziek doet. Schrijverdezes had er al een post aan gewijd. Hierbij mijn aandeel in de discussie!